ΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΤΗ ΜΑΝΗ 300.000 – 21 π.Χ
Περίοδοι εξέλιξης των ανθρώπων στη Μάνη
Ο Ταινάριος άνθρωπος Προ-Μανιάτης 300.000-250.000 ιι.Χ.
300-200000 π.Χ
Το 1978 στη σπηλιά Απήδημα της Μάνης γίνεται μια σημαντικότατη ανακάλυψη Παλαιοανθρωπολογικών ευρημάτων(δύο κρανία ηλικίας μεγαλύτερης των 200.000) που ανήκουν σε μορφή ανθρώπου προγενέστερη του σύγχρονου ανατομικά Homo Sapiens και ονομάστηκε Ταινάριος άνθρωπος. Ο τύπος αυτός παρουσιάζει αντιστοιχία με το κρανίο του Αραγκό της Ν.Γαλλίας και τον τύπο του Νεάντερταλ. Η σημασία αυτών των ευρημάτων είναι ότι συμβάλλουν σημαντικά στην επιβεβαίωση της άποψης, ότι ο άνθρωπος ξεκίνησε από την Αφρική και δια του Αιγαίου προωθήθηκε και έζησε στην Ευρώπη και οπωσδήποτε και στην Μάνη.
Στην ίδια σπηλιά αλλά στους ανώτερους στρωματογραφικούς ορίζοντες εντοπίσθηκαν ευρήματα(σκελετός γυναίκας )του τύπου Κρο Μινιόν (νεωτέρων δηλαδή Homo Sapiens ).
Σχετική συνέντευξη με τον καθηγητή κ. Θεόδωρο Πίτσιο στο Νίκο Καλαποθαράκο
Θεόδωρος Πίτσιος: Αναπληρωτής Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, υπεύθυνος του Παλαιοανθρωπολογικού Μουσείου, Πρόεδρος της Ελληνικής Ανθρωπολογικής Εταιρείας. Ερεύνησε τη περιοχή στο Απήδημα Μάνης και ανακάλυψε τον Ταινάριο άνθρωπο το πρόγονό μας – Προμανιάτη, Προ-Έλληνα!
ΚΑΛΑΜΑΚΙΑ ΑΡΕΟΠΟΛΗΣ – ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΑ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ 100.000 π.Χ.
Το Σπήλαιο “Καλαμάκια” βρίσκεται στη δυτική Μάνη στην είσοδο του όριου του Οιτύλου. Αποτελεί μέρος ενός μεγάλου συστήματος σπηλαίων που ανοίγονται στους ψηλούς γκρεμούς της δυτικής ακτής της Μάνης. Όλα σχεδόν αυτά τα σπήλαια είχαν κατοικηθεί την Παλαιολιθική εποχή συνθέτοντας ένα σύνολο παλαιολιθικών θέσεων. Το σπήλαιο αυτό είναι από τα ελάχιστα που έχουν διατηρήσει όλη σχεδόν την επίχωση τους, η οποία περιέχει αύθονα αρχαιολογικά ευρήματα. Το σπήλαιο αυτό δημιουργήθηκε σε μία πολύ παλαιά περίοδο (του Πλειοκαίνου ή των αρχών του Πλειστοκαίνου). Οι αποθέσεις οι οποίες περιέχουν αρχαιολογικά κατάλοιπα έχουν πάχος 4 περίπου μέτρα. Τα ευρήματα μαρτυρούν ότι το σπήλαιο κατοικήθηκε αμέσως μετά την αποχώρηση της θάλασσας περίπου 75 με 80 χιλιάδες χρόνια.
Όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα χρονολογούνται από τη μέση Παλαιολιθική εποχή πιο συγκεκριμένα ήταν σε χρήση 40 χιλιάδες χρόνια. Σε όλη τη διάρκεια της περιόδου που το σπήλαιο ήταν σε χρήση, η θαλάσσια στάθμη βρισκόταν πολλές δεκάδες μέτρα πιο χαμηλά, αφήνοντας μία παραθαλάσσια κοιλάδα στο χώρο του σημερινού όρου του Οιτύλου. Το σπήλαιο συνεπώς βρισκόταν αρκετά ψηλά συνιστώντας έτσι μία προνομοιακή θέση εγκατάστασης για τους παλαιολιθικούς ανθρώπους της περιοχής. Τις έρευνες διεξήγαγε ο Ανδρέας Ντάρλας παλαιοανθρωπολόγος και σπηλαιολόγος και ο καθηγητής Henry de Lumley διευθυντής του Museum National d’ Histoire Naturelle του Παρισιού.
ΝΕΟΛΙΘΙΚΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΔΙΡΟΥ – ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ 6000-3200 π.Χ.
6-3200 π.Χ
«Το σπήλαιο Αλεπότρυπα κατοικείται τουλάχιστον από την αρχή της ΝΝ(5300 πΧ) όπως προκύπτει από τα ανασκαφικά δεδομένα και τις ραδιοχρονολογήσεις των στρωματικών επιχώσεων».
Τα παραπάνω ευρήματα ,η ευρεθείσα στα σπήλαια της Μάνης αρχέγονη βραχογραφία , τα ευρεθέντα κεραμικά , και αξιότεχνα κοσμήματα και άλλα αντικείμενα από χαλκό ,ασήμι και όστρακο μαρτυρούν και τεκμηριώνουν την ανθρώπινη παρουσία ,αλλά και τη συνεχή ανθρωπολογική εξέλιξη στη Μάνη από το το πανάρχαιο και προϊστορικό σκοτάδι μέχρι την αυγή του πολιτισμού.
Το Σπήλαιο Αλεπότρυπα – που ερευνάται από το 1970- κατοικήθηκε κατά τη Νεολιθική περίοδο (6000 – 3000 π.Χ.) έχει αποδώσει χιλιάδες ευρημάτων κεραμικής, λίθινων και οστέινων εργαλείων, κοσμημάτων καθώς και ανθρώπινων και ζωικών οστών.
Έρευνες Έγιναν από τον καθηγητή κ. Παπαθανασόπουλο
ΜΙΝΥΕΣ 3000 π. Χ.-1700 π. Χ
Οι Μινύες εγκαταστάθηκαν στην περιοχή το 3000 π. Χ. περίπου και ίδρυσαν την πρωτεύουσα του Κράτους τους την «Μινυακή Λακεδαίμονα» το 2700 π. Χ, η οποία θα επικρατήσει στο χώρο για 1.000 χρόνια, μέχρι που ένα φοβερό κοσμικό φαινόμενο περίπου το 1700 π. Χ. θα την καταστρέψει ολοσχερώς, ο γνωστός σ’ εμάς ως «ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα». Στην συνέχεια η Λακεδαίμων θα κατακτηθεί από τους Μυκηναίους και η κυριαρχία τους δεν θα διαρκέσει περισσότερο από 500 χρόνια, δηλαδή από το 1700 π. Χ έως 1200 π. Χ.
ΜΥΚΗΝΑΙΚΟΣ ΘΟΛΩΤΟΣ ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ ΜΑΧΑΟΝΑ 1250 π.Χ.
Μυκηναϊκός θολωτός τάφος του Μαχάονα, 1250 π.Χ. Βρίσκεται δίπλα στον πύργο Κουμουνδούρου.
Ο Νέστορας μετέφερε τα οστά του Μαχάονα και τα ενταφίασε στη θέση «Ρόγιο» ή «Ρόδο», όπου υπήρχε το Ιερό «Αδον». Στη θέση αυτή στήθηκε χάλκινο άγαλμα του Μαχάονα με στεφάνι, ενώ έχει εντοπισθεί ο Μυκηναϊκός θολωτός τάφος του Μαχάονα του 1250 π.Χ. και ερείπια αρχαίου ναού
Από διασταυρώσεις ιστορικών πηγών , αλλά και από συμπεράσματα αρχαιολογικών ευρημάτων αποδεικνύεται η ύπαρξη : Ναού του Ποσειδώνα στην ακτή του Ταινάρου , και Ιερό της Ιππολαίδος Αθήνας στην αρχαία Ιππόλα (Κηπούλα) στην Άνω Πούλα (Κάβο Γκρόσσο).Οι Δωριείς κατά την κάθοδόν τους ,όταν έφθασαν στο Ταίναρο το ονόμασαν Μεταπέα Άκρα και στη συνέχεια έγινε Κάβος Ματαπάς.
1110-1000 π.Χ( Εποχή Ομήρου)
Αναφορά του Ομήρου σε αρχαίες πόλεις της Λακωνικής [Λαρύσια (Γύθειο) Λας, Τευθρώνη (Κότρωνας), Πύρριχος (Κάβαλος) , Μέσσην (Μέζαπος), Οίτυλος, Θαλάμες (Κατήφαρη), Γερήνια (Κάμπος ) Ενόπη]. Για τη Μέσσην αναφέρει : «Οιδ δ΄είχον κοίλην Λακεδαίμονα κητώεσσαν,Φαρίν τε Σπάρτην πολυτρήρωνά τε Μέσσην » που σημαίνει : « Έστειλεν άνδρες η κλειστή στα όρη Λακεδαίμων . Η Μέσση η πολυτρύγονη (με τα πολλά τρυγόνια) η Σπάρτη και η Φάρις [Μετάφραση Ιακώβου Πολυλά].
1000 π.Χ (Δωριείς στην Σπάρτη)
Εγκατάσταση στην Σπάρτη μικρής ομάδας Δωριέων με αρχηγό τον Ηρακλείδη Αριστόδημο.
800 π.Χ : Ο Λυκούργος (είναι βέβαιον ότι ζούσε το 776 π.Χ )
Ο νομοθέτης και μεγάλος κοινωνικός αναμορφωτής της Σπάρτης, Λυκούργος .Το 776 π.Χ είχε μεγάλη φήμη (Δίσκος της Ολυμπίας) γιατί είχε πραγματοποιήσει την επανάσταση στις δωρικές πολεμικές ομάδες και τις είχε ,τελικά, ενώσει στην ενιαία πόλη της Σπάρτης δημιουργώντας το σπαρτιάτικο κράτος στη μορφή που το ξέρουμε.
ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΟΝ ΤΑΙΝΑΡΟΥ 6ος ΑΙΩΝΑΣ π.Χ.
800-371 π.Χ
Ιστορία της Σπάρτης και πολιτική της ακμής (Περίοικοι, είλωτες).
Περσικοί Πόλεμοι (Θερμοπύλες, Πλαταιές, Μυκάλη).
Μεγάλος Σεισμός: Κρίση στην Σπάρτη λόγω του θανάτου χιλιάδων ατόμων. Στο Ταίναρο : καταστροφή της Καινήπολης , ακμάζουσας παράλιας πόλης ευρισκομένης στην περιοχή της σημερινής Κυπάρισσου .
Έναρξη του Πελοποννησιακού πολέμου.
Η Σπάρτη ήταν ισχυρότερη παρά ποτέ αλλά αρχίζει η διαφθορά αρχόντων και λαού.
Ήττα του στρατού της Σπάρτης από τους Θηβαίους υπό τον Επαμεινώνδα στα Λεύκτρα. 146 π.Χ (Αρχή της τοπικής ιστορίας)
21 π.Χ
Γίνεται η αναδιοργάνωση του Κοινού των Ελευθερολακώνων. Οι πόλεις του κοινού αρχικά ήταν 24 και μετά έμειναν 18. τις οποίες κατονομάζει ο Παυσανίας: Γύθειον, Τευθρώνη (Κότρωνας) , Λας (Πασσαβάς) , Πύρριχος (Κάβαλος) , Καινήπολη (Κυπάρισσος), Οίτυλος, Λεύκτρα, Θαλάμαι , κ.λ.π . Από τις 18 οι 10 πρώτες ανήκουν στην περιοχή της Μάνης. Ο Παυσανίας δεν αναφέρει την Ιππόλα μεταξύ των πόλεων του Κοινού των Ελευθερολακώνων (Παυς.ΙΙΙ,21,7) ίσως επειδή στα χρόνια της περιήγησης (το τρίτο τέταρτο του 2ου μΧ) αιώνα η Ιππόλα είχε ερημωθεί. Η επιγραφή όμως την οποία βρήκε ο Φόρστερ (Forster) στο Λεύκτρο της Μεσσηνιακής Μάνης το 1904 δείχνει ότι η Ιππόλα (Δυτικά της Κηπούλας-στην Άνω Πούλα) υπήρχε στα Ρωμαϊκά χρόνια και ήταν μία από τις πόλεις που ανήκαν στο Κοινό των Ελευθερολακώνων. Το απόσπασμα της επιγραφής είναι το ακόλουθο : «….και αποστείλαι γράμματα ποτί ταν πόλιν των Ιππολαίων και τους εφόρους …».
Σε κάθε πόλη του Κοινού ανωτάτη αρχή είναι οι έφοροι και είχαν επικεφαλής τον πρέσβη των εφόρων Από επιγραφικά μνημεία προκύπτει ότι είχαν εφόρους οι πόλεις Γύθειο, Ταίναρο (Καινήπολη) , Πύρριχος, Ιππόλα και Γερήνια . Ταμία είχαν το Γύθειο και το Ταίναρο. Επιμελητή είχε η Καινήπολη . Αγορανόμο είχαν το Γύθειο και το Ταίναρο και Γυμνασιάρχη το Γύθειο και η Τευθρώνη. Οι πόλεις του Κοινού είχαν τη συναίσθηση ότι αποτελούν μια εθνότητα εκλέγουσες εκτός των άλλων και ένα στρατηγό , ο οποίος προϊστατο των πόλεων, ήταν δε και ο επώνυμος άρχων του κοινού. Η ύπαρξη Ταμία σημαίνει ότι είχαν κοινά χρήματα από συνεισφορές και φορολογίες.