22 ΑΠΙΘΑΝΕΣ ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
Ο πολιτισμός της αρχαίας Ελλάδας, δε θα σταματά, μάλλον, ποτέ να μας εκπλήσσει. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πολιτισμούς στον πλανήτη, σε πολλές περιπτώσεις εφαλτήριο για την δημιουργία νέων.
Αν σκεφθεί κανείς,μάλιστα πως μόνο ένα μικρό ποσοστό από το σύνολο των αρχαίων συγγραμάτων έχει διασωθεί ή ένα μικρό νούμερο από αρχαιολογικές ανασκαφές έχουν έρθει στο φως,ποιος στ’αλήθεια μπορεί να μαντέψει, πόσα ακόμη είναι εκείνα που δε ξέρουμε για τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Το πεδίο της τεχνολογίας, δε θα μπορούσε να λείπει από όλη αυτήν την΄πορεία του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Πολλές είναι οι εφευρέσεις, που σοκάρουν ευχάριστα, μέχρι και τις μέρες μας. Κανείς δε θα πίστευε πως ανάγονται στο αρχαιοελληνικό παρελθόν.
Πάμε να τις δούμε!
- Το υδραυλικό ωρολόγιο (ρολόι): Εφεύρεση του Κτησίβιου της Αλεξάνδρειας, θεωρούμενου ως ενός εκ των πρωτοπόρων του αυτοματισμού.
Βασιζόταν στην αρχή της κλεψύδρας και μπορούσε να χρησιμοποιείται τη νύχτα ή με συννεφιά (γενικά, χωρίς τον ήλιο).
- Πυροσβεστική αντλία: Και αυτή βασίστηκε εφεύρεση του Κτησίβιου, ο οποίος δημιούργησε τη χειροκίνητη αντλία, που έφτασε μέχρι τις ημέρες μας (μετά τον Κτησίβιο την τελειοποίησε ως πυροσβεστική αντλία ο Ήρωνας).
Γενικά, ο Κτησίβιος είχε ασχοληθεί πολύ με την πίεση του αέρα και των ρευστών, με σειρά εφευρέσεων που κυμαίνονταν από όπλα που λειτουργούσαν με πεπιεσμένο αέρα μέχρι ανυψωτήρες και ένα…αρμόνιο!
- Οδόμετρο: Θεωρείται πως ήταν δημιούργημα του Ήρωνα της Αλεξάνδρειας, και ήταν μια κατασκευή που μπορούσε να μεταφέρεται σε τροχοφόρα οχήματα, για την καταγραφή αποστάσεων.
- Κεντρική θέρμανση: Λέγεται πως ο Ναός της Αρτέμιδας στην Έφεσο- ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου- θερμαινόταν μέσω αγωγών που βρίσκονταν στο πάτωμα και έκαναν να κυκλοφορεί η θερμότητα που παραγόταν από φωτιές.
- Μοχλός: «Δως μοι πα στω και τα γαν κινήσω» (δώσε μου κάπου να σταθώ και θα μετακινήσω τη Γη). Το διάσημο απόφθεγμα του Αρχιμήδη έχει να κάνει με την ανακάλυψη του μοχλού- κάτι τόσο απλό, και ταυτόχρονα τόσο θαυμαστό.
- Το αυτόματο σπονδείο με κερματοδέκτη: ο πρώτος αυτόματος πωλητής της ιστορίας.
Πρόκειται για τον αρχαιότερο αυτόματο πωλητή της ιστορίας. Τοποθετούνταν έξω από ναούς και επέτρεπε τη λήψη αγιασμού από τους πιστούς με τη ρίψη ενός πεντάδραχμου νομίσματος σε αγγείο.Το νόμισμα έπεφτε πάνω στο δίσκο ενός ζυγού, με την εκτροπή του οποίου άνοιγε μια κωνική βαλβίδα και έρρεε ορισμένη ποσότητα νερού.
- Η αιολόσφαιρα του Ήρωνος: η πρώτη «ατμομηχανή» της ιστορίας.
Πρόκειται για τον πρόδρομο του ατμοστροβίλου, που με την προσθήκη μιας τροχαλίας για τη μετάδοση της κίνησης, θα μπορούσε να έχει οδηγήσει την ελληνιστική εποχή (αν δεν ανακοπτόταν από από τις οικονομικοκοινωνικοπολιτικές συνθήκες της εποχής και τη ρωμαϊκή παρέμβαση)στη Βιομηχανική επανάσταση, με απρόβλεπτες συνέπειες για την ανθρωπότητα.
- Ο παντογράφος του Ήρωνος :η πρώτη συσκευή αντιγραφής, μεγένθυνσης και σμίκρυνσης σχεδίων παγκοσμίως.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή διάταξη αντιγραφής (με δυνατότητα σμίκρυνσης ή μεγέθυνσης) σχεδίων και φιγούρων. Αποτελούνταν από μία επίπεδη βάση με δύο ενωμένους οδοντωτούς τροχούς (με δυνατότητα περιστροφής γύρω από έναν άξονα που περνούσε από το κοινό τους κέντρο) και δύο παράλληλους οδοντωτούς κανόνες (που ήταν πάντα σε επαφή με τους οδοντωτούς τροχούς ολισθαίνοντας εντός αυλακωτών ράβδων)
- Το ξυπνητήρι: Λέγεται ότι το είχε φτιάξει ο Αριστοτέλης για να ξυπνά γρήγορα και να μελετά περισσότερο.
Αποτελούνταν από ένα δοχείο με νερό που άδειαζε με έναν επιλεγμένο (για κάθε περίπτωση) ρυθμό εκροής σε ένα άλλο δοχείο που έφερε έναν αρθρωμένο ημισφαιρικό πλωτήρα. Την προκαθορισμένη στιγμή που γέμιζε το δοχείο ο πλωτήρας ανατρεπόταν και τα σφαιρίδια που ήταν τοποθετημένα στην επίπεδη επιφάνειά του έπεφταν σε ένα κύπελλο (ή πιάτο) προκαλώντας θόρυβο. Παρόμοια συσκευή ήταν και το «ξυπνητήρι του Πλάτωνα».
- Ο μουσικός καθρέφτης:
Άλλο ένα έργο του Κτησιβίου- ένας ρυθμιζόμενος κατά ύψος καθρέπτη που μπορούσε να ισορροπεί σε οποιαδήποτε θέση παράγοντας ταυτόχρονα μουσικές νότες.
- Το κανόνι ατμού του Αρχιμήδη(ατμοτηλέβολο): το πρώτο κανόνι της ιστορίας.
Αποτελούνταν από ένα μεταλλικό κυλινδρικό λέβητα που πάνω του υπήρχε συνδεμένο με στρόφιγγα ένα κλειστό δοχείο με νερό.Ο λέβητας στο ανοικτό άκρο του είχε ενσωματωμένη μια ξύλινη κάνη στην οποία τοποθετούνταν η προς εκτόξευση λίθινη σφαίρα. Η κάνη έφρασσε με μια ξύλινη δοκό που ασφαλιζόταν με δύο αντηρίδες. Όταν ο λέβητας αποκτούσε με φωτιά την κατάλληλη θερμοκρασία, ανοιγόταν η στρόφιγγα, το νερό έπεφτε στον λέβητα, εξατμιζόταν ταχύτατα, η ξύλινη δοκός έσπαζε και η σφαίρα εκτοξευόταν.
- Ο υδραυλικός τηλέγραφος του Αινεία: η πρώτη συσκευή τηλεπικοινωνίας παγκοσμίως.
Χρησιμοποιήθηκε κυρίως για την ταχεία μεταφορά μηνυμάτων στην αυτοκρατορία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Σε υψώματα αγγελιοφόροι χρησιμοποιούν ισομεγέθη πήλινα ή μεταλλικά δοχεία με νερό, όπου επιπλέουν πλωτήρες από φελλό λίγο στενότεροι των στομίων, στη μέση των οποίων είναι στερεωμένοι ράβδοι διαιρεμένοι σε ίσα μέρη (των τριών δακτύλων) με γραμμένα προσυμφωνημένα μηνύματα .
Ο χειριστής «πομπός» ανεβάζοντας έναν αναμμένο πυρσό δίνει σήμα στο χειριστή «δέκτη» για την αποστολή μηνύματος, περιμένει την ανύψωση πυρσού και από το «δέκτη» για επιβεβαίωση και κατεβάζοντας τον πυρσό, ταυτόχρονα και οι δύο απελευθερώνουν τους δύο αυλίσκους εκκένωσης των συσκευών τους.
Όταν φανεί στη συσκευή του «πομπού» το επιθυμητό μήνυμα, ο χειριστής «πομπός» ανεβάζοντας τον πυρσό, δίνει σήμα στο «δέκτη» και ταυτόχρονα και οι δύο σταματούν την εκροή. Λόγω ομοιότητας των συσκευών, των στομίων εκροής και της ίδιας στάθμης του ύδατος, το επιθυμητό προσυμφωνημένο μήνυμα εμφανίζεται και στη συσκευή του «δέκτη», ο οποίος μπορεί να το διαβάσει.
- Η ακτίνα φωτός του Αρχιμήδη:
Θεωρείται πως χρησιμοποιήθηκε κατά την πολιορκία ων Συρακουσών- εστίαζε τις ακτίνες του Ήλιου, βάζοντας φωτιά στα ρωμαϊκά πλοία (ένα από τα αμυντικά όπλα του Αρχιμήδη, όπως και η «αρπάγη» του για την ανατροπή εχθρικών πλοίων).
Η «επικύρωση» της βιωσιμότητάς ή η «κατάρριψή» του έχει αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικής «κόντρας», μεταξύ του ΜΙΤ και των τηλεοπτικών «Mythbusters». Αξίζει να σημειωθεί πως το 2010 προκάλεσε τους «Mythbusters» ξανά ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα.
Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν αυτή τη φορά ήταν πως ίσως επρόκειτο για όπλο που «τύφλωνε» τους Ρωμαίους.
- Το «drone» του Αρχύτα: Μια αυτόνομη πτητική μηχανή, που αποτελούνταν από ένα ελαφρύ αλλά ισχυρό κέλυφος που είχε τη μορφή περιστεριού και έφερε εσωτερικά τη κύστη ενός μεγάλου ζώου.
Η αεροδυναμική περιστερά ήταν τοποθετημένη με το άνοιγμα της κύστης προσαρμοσμένο στο ανοικτό άκρο ενός θερμαινόμενου στεγανού λέβητα (ή μιας ισχυρής εμβολοφόρας αεραντλίας). Όταν η πίεση του ατμού ή του αέρα ξεπερνούσε το απαιτούμενο όριο, η περιστερά εκτοξευόταν και συνέχιζε την πτήση της για μερικές εκατοντάδες μέτρα.
- Η τρίκωλος ανυψωτική μηχανή: ο πρώτος γερανός κατακόρυφης ανύψωσης παγκοσμίως.
Αποτελούνταν από τρεις κεκλιμένες δοκούς που σχημάτιζαν ένα τρίποδο. Το φορτίο αναρτιόταν μέσω πολύσπαστων από την κορυφή της μηχανής και ανυψωνόταν με τη βοήθεια ενός οριζόντιου περιστρεφόμενου άξονα («πηνίου»).
Η ανεμοκίνητη ύδραυλις :η πρώτη μηχανική αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας παγκοσμίως.
Πρόκειται για την πρώτη ουσιαστική αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας παγκοσμίως για την κίνηση μιας μηχανής. Αποτελούνταν από τη διάταξη της ανεμοκίνησης και μια ύδραυλη.
- Το οστομάχιον (η μάχη των οστών):το πρώτο παζλ της ιστορίας.
Πρόκειται για ένα πνευματικό παιχνίδι πρόγονο των παζλ. Πιθανότατα προέκυψε από ένα μαθηματικό πρόβλημα του Αρχιμήδη ή το αντίθετο. Το παιχνίδι αποτελείται από μια τετράγωνη βάση διαιρεμένη σε 14 γεωμετρικά κομμάτια.
Σκοπός του παιχνιδιού είναι ο παίκτης να ξανασχηματίσει με όσο το δυνατόν περισσότερους τρόπους με όλα τα κομμάτια το τετράγωνο ή κάποια από 9 συγκεκριμένες φιγούρες (μια περικεφαλαία, μια χήνα που πετάει, έναν πύργο, μια κολόνα, έναν ελέφαντα, ένα αγριογούρουνο, ένα σκυλί που γαβγίζει και έναν κυνηγό που παραμονεύει).
Στο πρόβλημα ο Αρχιμήδης αποδεικνύει ότι για κάθε ένα από τα 14 κομμάτια ισχύει, ότι το εμβαδόν του τετραγώνου είναι ακέραιο πολλαπλάσιο του εμβαδού του κάθε κομματιού.
- Η αυτόματη θεραπαινίς: το πρώτο λειτουργικό ρομπότ της ιστορίας.
Πρόκειται για ένα ανθρωποειδές ρομπότ με τημορφή υπηρέτριας (σε φυσικό μέγεθος) που στο δεξί χέρι της κρατούσε μια οινοχόη. Όταν ο επισκέπτης τοποθετούσε έναν κρατήρα (κύπελλο) στην παλάμη του αριστερού χεριού της εκείνη αυτόματα έριχνε αρχικά οίνο και στη συνέχεια για ανάμειξηνερό στον κρατήρα ανάλογα με την επιθυμία του.
- Η πόλις :ο πρόγονος του σκακιού.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικό παιχνίδι στρατηγικής, προδρομικό του δημοφιλούς σύγχρονου σκακιού.Αποτελούνταν από μια πινακίδα (την «πόλιν») που ήταν χωρισμένη σε τετραγωνίδια και από 32 έως 60 λευκά και μαύρα πιόνια (τους «κύνες») που τοποθετούνταν στις δύο άκρες της πινακίδας ανάλογα με το χρώμα τους. Το παιχνίδι παιζόταν από δύο παίκτες που κινούσαν εναλλάξ τα πιόνια κάθε στρατοπέδου στις διάφορες θέσεις της πινακίδας με σκοπό να αποκλείσουν και να αφαιρέσουν κάποιο πιόνι του αντιπάλου. Κάθε πιόνι μπορούσε να κινηθεί εμπρός, πίσω, δεξιά και αριστερά.Η αξία της νίκης ήταν μεγαλύτερη όταν επιτυγχανόταν με τις λιγότερες απώλειες. Το παιχνίδι ήταν ιδιαίτερα λαοφιλές και οι δεξιοτέχνες του παιχνιδιού έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης.
- Η ύσπληγα : ο πρώτος αθλητικός μηχανισμός της ιστορίας.
Πρόκειται για μηχανισμό που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Ελλάδα κατά τους Ολυμπιακούς και άλλους αθλητικούς αγώνες, για να αποφεύγεται η πρόωρη εκκίνηση των αθλητών.Αποτελούνταν συνήθως από δύο κατακόρυφους πασσάλους, που έφεραν δύο οριζόντια σχοινιά (το ένα στο ύψος των γονάτων και το άλλο στο ύψος της κοιλιάς των αθλητών). Όταν ο αφέτης τραβούσε το σχοινί απομανδάλωσης των πασσάλων, αυτοί έπεφταν απότομα στο έδαφος λόγω της δύναμης της «νευράς» (στριμμένων νεύρων ζώων ή μαλλιών γυναικών) που υπήρχε στη βάση τους και επέτρεπαν την εκκίνηση των αθλητών.
- Ο ηχητικός συναγερμός του Ήρωνος :ο πρώτος προειδοποιητικός μηχανισμός της ιστορίας.
Πρόκειται για μια ηχητική διάταξη που ενεργοποιούνταν από το άνοιγμα της θύρας που προστάτευε αποτελώντας τον πρώτο ηχητικό συναγερμό παγκοσμίως. Αποτελούνταν από μια σάλπιγγα προσαρμοσμένη σε κοίλο ημισφαιρικό δοχείο που αναρτιόταν από μια αρθρωμένη ράβδο. Με το άνοιγμα της θύρας ένα σχοινί επέτρεπε την κλίση της ράβδου και επομένως την κάθοδο της σάλπιγγας. Το ημισφαιρικό δοχείο βυθιζόταν σε ένα δοχείο με νερό και ο εγκλωβισμένος αέρας σε αυτό ανάγκαζε τη σάλπιγγα να ηχήσει.
Και φυσικά ο Υπολογιστής των Αντικυθήρων.
Πηγή