Επενδύσεις στην κρίση: Τα μετρητά, τα ακίνητα και οι ευκαιρίες
Η δικιά μου προσέγγιση
Εδώ και αρκετά χρόνια συνεργάστηκα ως επενδυτικός σύμβουλος σχεδόν με κάθε είδους funds και έχω περάσει άπειρες ώρες συζητώντας ( = μαθαίνοντας) και δουλεύοντας με ανθρώπους πιο ειδικούς από εμένα, διαχειριστές και κατόχους εκατομμυρίων και μερικές φορές δισεκατομμυρίων Ευρώ. Έχοντας ζήσει ως τώρα «την αγορά» από το 2017 και έχοντας συμβουλεύσει εκατοντάδες επενδυτές, σε μικρές και μεγάλες επενδύσεις με συνολική αξία λίγο κάτω από 600.000. Ευρώ, θα μοιραστώ μαζί σου τη γνώμη μου, που σε προειδοποιώ ότι είναι πάντα συντηρητική: Ποτέ μου δεν πέτυχα τις μεγαλύτερες αποδόσεις, ποτέ μου δεν κατέστρεψα έναν επενδυτή.
Έτσι λοιπόν, και αφού υπενθυμίσω τα ρίσκα που «κουβαλάει» κάθε επένδυση και δεν πρέπει να ξεχνάμε, ας αναλύσουμε μία πρόταση επενδυτικής στρατηγικής για τους επόμενους μήνες.
Μετρητά
Δεν ξέρω αν θα μπούμε σε αχαρτογράφητα νερά και αν η καταστροφή θα είναι τεράστια (πχ με το επιτόκιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να φτάνει στο 5% και πάνω, τον πληθωρισμό στην Ευρώπη πάνω από το 10%, ελλείψεις σε καύσιμα και αγαθά, διακοπές ρεύματος κλπ), πάντως και σε μία «απλή πτώση» προτιμώ τα μετρητά σήμερα ως βασική επενδυτική επιλογή (ιδανικά μοιρασμένα σε περισσότερες από μία τράπεζα).
ΥΓ. Θυμάμαι σαν χθες την περίοδο 2009 – 2011, όταν πολλά από τα μεγαλύτερα Ευρωπαϊκά funds ακινήτων έδιναν bonus στα στελέχη τους αν κάποιον χρόνο ΔΕΝ έκαναν επενδύσεις και κρατούσαν τη ρευστότητά τους. Θεωρούσαν ότι έτσι θα εκμεταλλεύονταν καλύτερα τις ευκαιρίες που θα εμφανίζονταν μετά. Στις περισσότερες των περιπτώσεων δικαιώθηκαν…
Ακίνητα
Όμως γιατί να επενδύσει κάποιος πχ σε ένα οικόπεδο στο Νέο Κεραμίδι Πιερίας, ένα κατά τα άλλα όμορφο χωριό κοντά στην Κατερίνη;
Λογικά τα χωράφια θα δουν τις τιμές τους να ανεβαίνουν, λόγω της ανάγκης για σίτιση του πληθυσμού και των μεγαλύτερων τιμών πώλησης των αγαθών (όχι τα άγονα ξεροχώραφα, μην ξεχνιόμαστε).
Από την άλλη όμως με πληθωρισμό 10 – 15%, τι νόημα έχει να μιλάμε για ακίνητα εισοδήματος με καθαρές αποδόσεις 4 – 5% και αβέβαια είσπραξη ενοικίων;
Βάλε το μυαλό σου να σκεφτεί και αποφάσισε με το δικό σου σκεπτικό και κριτήριο.
Προσωπικά θεωρώ ενδιαφέροντα 1 – 2 / 10 ακίνητα από εδώ και πέρα (λαμβάνοντας υπόψη τις αποτιμήσεις που έχουν φτάσει πλέον).
ΥΓ. Υπενθυμίζω ότι «τα ακίνητα» δεν είναι ένα πράγμα, αλλά πέντε διαφορετικές κατηγορίες στην Ελλάδα.
Ευκαιρίες. Καλά μελετημένες ευκαιρίες.
Από εδώ και πέρα, όταν μιλάμε για επενδύσεις, ειδικά αυτές με αυξημένο ρίσκο, ήρθε η ώρα είτε να αποσυρθείς είτε να αναζητήσεις ευκαιρίες. Ευκαιρία δεν είναι η Tesla στο -30% από τα υψηλά της, αλλά πχ κάτι στο οποίο πιστεύεις και έχει υποτιμηθεί πολύ λόγω του γενικότερου κλίματος απαξίωσης που θα επικρατήσει, όμως έχει λόγο να ανέβει και πάλι.
Η εύρεση ευκαιριών (κάτι σπάνιο) βασίζεται στο δίπτυχο:
- Πολλή μελέτη
- Πολλή υπομονή
… γιατί οι ευκαιρίες περικλείουν πάντοτε και πολύ ρίσκο!
Ξέχνα τα «γλυκοφάγια» που έμπαινες στα φόρουμ, διάβαζες τι έκαναν οι άλλοι, το έκανες και εσύ και κέρδιζες λεφτά. Την επόμενη περίοδο οι ευκαιρίες θα αποκτήσουν και πάλι σχέση με τη λογική, ανεξάρτητα από τον επενδυτικό κλάδο που αφορούν.
(Η βασική μου θέση από εδώ και πέρα είναι: Μετρητά, επιλεκτικά ακίνητα και «ευκαιρίες». Επειδή όμως δέχομαι πολλές ερωτήσεις και για άλλες κατηγορίες επενδύσεων, τις οποίες έχω αναφέρει στο παρελθόν, ας πούμε δύο λόγια για μερικές από αυτές)
Μετοχές / ETF
Εκ του ασφαλούς, άσε τις μαγκιές
Νόημα από εδώ και πέρα έχουν «οι ευκαιρίες» και εδώ. Προτεραιότητα θα έχουν οι κλάδοι που λογικά θα αντέξουν στην κρίση. Οι διάσημοι αμερικάνοι δισεκατομμυριούχοι διαχειριστές funds λένε «όλοι θα αγοράσουν οδοντόπαστα και θα πλύνουν τα δόντια τους» (προσωπικά αμφιβάλλω για το «όλοι» στο θέμα αυτό, αλλά πάμε παρακάτω), «όλοι θα φάνε», «όλοι θα μετακινηθούν και θα χρησιμοποιήσουν ενέργεια, όλοι χρειάζονται υγεία». Άρα οι ανθρωποι αυτοί μας προτείνουν να επενδύσουμε στους «αντικυκλικούς» κλάδους, αυτούς δηλαδή που λογικά θα σταθούν όρθιοι και σε έναν πτωτικό οικονομικό κύκλο.
Εγώ εδώ θα προσέθετα και κάποιες άλλες σκέψεις:
- Μία μετοχή με ελκυστική μερισματική πολιτική για πολλά χρόνια + καλές προοπτικές είναι «ευκαιρία» αν βρεθεί σε καλή τιμή
- Μία εταιρεία που βγάζει λεφτά και δεν έχει μεγάλο δανεισμό, μπορεί να υποτιμηθεί σε μία μεγάλη πτώση, αλλά λογικά η τιμή της γρήγορα θα ανέβει και πάλι ως ελατήριο, μην έχοντας τις πληγές των άλλων.
- Μία μικρή εταιρεία τεχνολογίας που έχει μία μεγάλη καινοτομία και η τιμή της θα πέσει στα τάρταρα, παρά το ότι αναπτύσσεται ραγδαία μπορεί να είναι ευκαιρία που αξίζει μελέτης.
- Μία startup που έχει προοπτικές χρήζει προσοχής.
Χρυσός
Ναι, αν νιώθεις τόσο έξυπνη/ος
Πάντα θεωρούσα το θέμα του χρυσού ως μία εξαιρετικά σύνθετη ιστορία και ποτέ μου δεν θέλησα να την αποκρυπτογραφήσω. Λογικά θα ανέβει η αξία του και θα αποτελέσει επενδυτικό καταφύγιο, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείς να ρισκάρεις να παίξεις «παιχνίδια» με το θέμα, παρά μόνο αν νιώθεις τόσο έξυπνη/ος.
Η κρίση, η «η επενδυτική νύχτα» γεννάει ευκαιρίες, όμως μην ξεχνάς και ότι «όποιος νύχτα περπατεί…»
Αν έρθει η κρίση που περιμένουμε, σίγουρα θα δούμε τα περισσότερα από όσα ανέφερα πιο πάνω να μετουσιώνονται στην καθημερινότητά μας και αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη βίαια πτώση των αγορών και την «επενδυτική νύχτα». Σε αυτή την περίοδο σου εξήγησα ποια θα είναι η επενδυτική μου στάση και τι θα συμβουλεύσω σε γενικές γραμμές τους ανθρώπους που με πληρώνουν για τη γνώμη μου.
Μπορείς να μου αντιτάξεις ότι «η κρίση γεννάει ευκαιρίες» και κάθε τρεις και λίγο να νομίζεις ότι βρήκες τις ευκαιρίες αυτές. Απλά θα σου πρότεινα να έχεις υπομονή και να προσέξεις, μιας και πολλοί «γελάστηκαν» από μία μικρή ηλιαχτίδα των αγορών και μπήκαν μέσα πριν από μία νέα μεγάλη πτώση.
Η κρίση θα γεννήσει ευκαιρίες, αλλά και η «επενδυτική νύχτα» έχει τους κινδύνους της, μιας και «όποιος νύχτα περπατεί…»
Ψυχραιμία, στρατηγική και ξεκάθαρους στόχους σου εύχομαι να έχεις από εδώ και πέρα!
Καλή επιτυχία!