Γιατί Φοβόμαστε το Θάνατο;
«Ο θάνατος είναι το πιο φοβερό από όλα τα πράγματα, επειδή είναι το τέλος».—Αριστοτέλης.
ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ του περιβάλλοντός της τη θεωρούσαν θεοσεβή γυναίκα, άτομο που πίστευε πραγματικά. Μερικοί μάλιστα την αποκαλούσαν «στυλοβάτη της εκκλησίας της». Εκείνη είχε διδαχτεί ότι ο θάνατος στην πραγματικότητα δεν ήταν το τέλος αλλά, αντίθετα, μετάβαση στη μετά θάνατον ζωή. Ωστόσο, όταν φαινόταν να πλησιάζει ο δικός της θάνατος, κυριεύτηκε από φόβο. Καθώς το μυαλό της βασανιζόταν από αμφιβολίες, η γυναίκα ρώτησε την πνευματική της σύμβουλο: «Υπάρχουν τόσο πολλές [πεποιθήσεις για το τι συμβαίνει κατά το θάνατο]. Πώς μπορείς να ξέρεις ποια είναι η σωστή;»
Σχεδόν κάθε θρησκεία και κοινωνία έχει ενστερνιστεί την άποψη ότι οι άνθρωποι εξακολουθούν να υπάρχουν, ή ότι θα υπάρξουν ξανά, μετά το θάνατο. Ανάμεσα στις πολλές πεποιθήσεις, ποια είναι σωστή; Πολλοί άνθρωποι αμφισβητούν εντελώς την ύπαρξη μετά θάνατον ζωής. Τι θα λεχθεί για εσάς; Έχετε διδαχτεί ότι η ανθρώπινη ζωή συνεχίζεται μετά θάνατον; Το πιστεύετε αυτό; Μήπως φοβάστε το θάνατο;
Ο Φόβος της Ανυπαρξίας
Διάφοροι ερευνητές αναφέρονται στο φόβο του θανάτου ως άγχος απέναντι στο θάνατο. Τις πρόσφατες δεκαετίες πολλά βιβλία και επιστημονικές εκθέσεις έχουν γραφτεί γύρω από αυτό το θέμα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι προτιμούν να μη σκέφτονται το θάνατο. Η πραγματικότητα του θανάτου, όμως, μας αναγκάζει να τον σκεφτούμε αργά ή γρήγορα. Η ανθρώπινη ζωή είναι πολύ εύθραυστη—πάνω από 160.000 άνθρωποι πεθαίνουν κατά μέσο όρο καθημερινά! Κάθε άνθρωπος, χωρίς εξαίρεση, υπόκειται στο θάνατο, και αυτή η πραγματικότητα φοβίζει πολλούς.
Οι ειδικοί έχουν ταξινομήσει το άγχος απέναντι στο θάνατο σε διάφορες κατηγορίες. Αυτές περιλαμβάνουν το φόβο του πόνου, το φόβο για το άγνωστο, το φόβο της απώλειας αγαπημένων προσώπων και το φόβο των δυσμενών επιπτώσεων που μπορεί να έχει ο θάνατος κάποιου στους επιζώντες.
Κύρια θέση ανάμεσα σε τέτοιες μορφές άγχους κατέχει ο φόβος της μετάβασης από τη ζωή στην ανυπαρξία. Ασχέτως θρησκευτικών πεποιθήσεων, η ιδέα ότι ο θάνατος είναι το οριστικό τέλος της ζωής τρομάζει πολλούς ανθρώπους. Η δε επιστήμη τροφοδοτεί αυτόν το φόβο. Άλλωστε, οι περισσότερες λειτουργίες του ανθρώπινου σώματος μπορούν τώρα να εξηγηθούν με επιστημονικούς όρους. Ασφαλώς κανένας βιολόγος, φυσικός ή χημικός δεν έχει βρει ποτέ μέσα μας αποδείξεις κάποιας αόρατης οντότητας που να μπορεί να επιζήσει μετά το θάνατο του σώματος. Ως αποτέλεσμα, πολλοί επιστήμονες εξηγούν τον ανθρώπινο θάνατο απλώς ως μια βιολογική διαδικασία.
Επομένως, δεν προξενεί έκπληξη το ότι πολλοί άνθρωποι οι οποίοι φαινομενικά πιστεύουν ένθερμα στη μετά θάνατον ζωή μπορεί βαθιά μέσα τους να τρέμουν στην ιδέα πως όταν πεθάνουν θα καταλήξουν στην ανυπαρξία. Είναι ενδιαφέρον ότι, στα συγγράμματά του, ο αρχαίος Βασιλιάς Σολομών προσέδωσε στον ανθρώπινο θάνατο μια τελεσίδικη διάσταση την οποία μερικοί ίσως θεωρούν τρομακτική.
«Χώμα»—Ο Τελικός Προορισμός;
Στο ηλικίας 3.000 ετών βιβλίο του Εκκλησιαστή, ο Σολομών έγραψε: «Οι ζωντανοί γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν· αλλά οι νεκροί δεν γνωρίζουν τίποτα απολύτως ούτε έχουν πια απολαβή, επειδή η ενθύμηση για αυτούς έχει ξεχαστεί. . . . Η αγάπη τους και το μίσος τους και η ζήλια τους έχουν κιόλας αφανιστεί». Και πρόσθεσε: «Όλα όσα βρίσκει το χέρι σου να κάνει, κάνε τα με τη δύναμή σου, γιατί δεν υπάρχει ούτε εργασία ούτε επινόηση ούτε γνώση ούτε σοφία στον Σιεόλ, τον τόπο όπου πηγαίνεις».—Εκκλησιαστής 9:5, 6, 10.
Υπό θεϊκή έμπνευση, ο Σολομών είπε ότι «υπάρχει κάποια κατάληξη για τους γιους των ανθρώπων και κάποια κατάληξη για το ζώο, και η κατάληξή τους είναι ίδια. Όπως πεθαίνει αυτό, έτσι πεθαίνει και εκείνος . . . δεν υπάρχει ανωτερότητα του ανθρώπου σε σχέση με το ζώο . . . Όλα πηγαίνουν στον ίδιο τόπο. Όλα έχουν γίνει από χώμα και όλα επιστρέφουν στο χώμα».—Εκκλησιαστής 3:19, 20.
Αν και γράφτηκαν από τον Βασιλιά Σολομώντα, τα παραπάνω λόγια ήταν θεόπνευστα και αποτελούν μέρος του γραπτού Λόγου του Θεού, της Αγίας Γραφής. Αυτά τα εδάφια, καθώς και πολλά άλλα στη Γραφή, δεν υποστηρίζουν τη δημοφιλή άποψη ότι υπάρχει κάτι μέσα μας που επιζεί μετά το θάνατο και εξακολουθεί να υπάρχει με κάποια άλλη μορφή. (Γένεση 2:7· 3:19· Ιεζεκιήλ 18:4) Μήπως, λοιπόν, θέλει ο Θεός να μας πει ότι η τελική κατάληξη για όλους τους ανθρώπους είναι το «χώμα», δηλαδή η ανυπαρξία; Ασφαλώς όχι!
Η Γραφή δεν διδάσκει ότι κάποιο μέρος του ανθρώπου επιζεί μετά το θάνατο. Ωστόσο, προσφέρει πράγματι μια σαφέστατη ελπίδα για όσους πεθαίνουν. Το επόμενο άρθρο θα δείξει γιατί δεν πρέπει να φοβάστε ότι ο θάνατος είναι το οριστικό τέλος της ανθρώπινης ζωής.
[Πλαίσιο στη σελίδα 3]
ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΟΣ ΕΧΘΡΟΣ
Ο θάνατος έχει αποκληθεί εχθρός του ανθρώπου. Είναι πραγματικός εχθρός, και οι αποδείξεις για αυτό υπάρχουν ολόγυρά μας. Σύμφωνα με έναν υπολογισμό, περίπου 59 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο—κατά μέσο όρο 2 κάθε δευτερόλεπτο. Πώς θερίζει ο θάνατος τα θύματά του;
◼ Ένα άτομο πεθαίνει ως θύμα πολέμου κάθε 102 δευτερόλεπτα.
◼ Ένα άτομο δολοφονείται κάθε 61 δευτερόλεπτα.
◼ Ένα άτομο αυτοκτονεί κάθε 39 δευτερόλεπτα.
◼ Ένα άτομο πεθαίνει σε τροχαίο δυστύχημα κάθε 26 δευτερόλεπτα.
◼ Ένα άτομο πεθαίνει από αιτίες που σχετίζονται με την πείνα κάθε τρία δευτερόλεπτα.
◼ Ένα παιδί κάτω των πέντε ετών πεθαίνει κάθε τρία δευτερόλεπτα.
[Πλαίσιο στη σελίδα 4]
ΜΑΤΑΙΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Στις 9 Νοεμβρίου 1949, ο Τζέιμς Κιντ, ένας 70χρονος χαλκωρύχος, χάθηκε στα βουνά της Αριζόνας των ΗΠΑ. Αρκετά χρόνια αργότερα, αφού θεωρήθηκε νομικά νεκρός, βρέθηκε η ιδιόχειρη διαθήκη του, μαζί με τις επενδύσεις του αξίας εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων. Στη διαθήκη του ο Κιντ όριζε ότι τα χρήματά του ήθελε να χρησιμοποιηθούν για έρευνα προκειμένου να βρεθεί «κάποια επιστημονική απόδειξη για την ύπαρξη ψυχής του ανθρώπινου σώματος η οποία το εγκαταλείπει κατά το θάνατο».
Προτού περάσει πολύς καιρός, πάνω από 100 αυτοαποκαλούμενοι ερευνητές και επιστήμονες διεκδίκησαν το ποσό. Ακολούθησαν μήνες δικαστικών ακροάσεων και χιλιάδες ισχυρισμοί περί ύπαρξης αόρατης ψυχής. Τελικά, ο δικαστής επιδίκασε τα χρήματα σε δύο ερευνητικούς οργανισμούς που είχαν καλή φήμη. Πάνω από μισό αιώνα αργότερα, εκείνοι οι ερευνητές δεν έχουν προσκομίσει ακόμα κάποια «επιστημονική απόδειξη για την ύπαρξη ψυχής του ανθρώπινου σώματος η οποία το εγκαταλείπει κατά το θάνατο».