Όλο και περισσότεροι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καταθέτουν αίτηση στον ΕΦΚΑ, ενώ παράλληλα συνεχίζουν να απασχολούνται κανονικά και με πλήρες ωράριο.
Μια άλλη δυναμική αποκτά ο στόχος για την «ενεργό γήρανση». Εκεί που σχεδιάστηκε (σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι αλήθεια) να αποτελέσει το κίνητρο παραμονής στην εργασία ώστε το ασφαλιστικό σύστημα να πληρώνει λιγότερα για συντάξεις -ενώ πίσω από την «καμπάνια» υποκρυπτόταν η αύξηση των ορίων ηλικίας-, τελικά στην Ελλάδα έγινε… κίνητρο πρόωρης συνταξιοδότησης.
Και αυτό στο βαθμό που δίνεται ευχέρεια λήψης του 70% της σύνταξης, αλλά και συνέχισης της εργασίας.
Κατά συνέπεια, όλο και περισσότεροι ασφαλισμένοι που συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης καταθέτουν αίτηση στον ΕΦΚΑ (και μετά από 1-2 χρόνια θα λάβουν το 70% της σύνταξης), ενώ παράλληλα συνεχίζουν να απασχολούνται κανονικά και με πλήρες ωράριο.
Το μόνο «πρόβλημα» είναι η καθυστέρηση λήψης του εφάπαξ από το ταμείο ή τον εργοδότη (κυμαίνεται στο 40% της νόμιμης αποζημίωσης).
Από την άλλη όμως, εργαζόμενος ο συνταξιούχος, βελτιώνει και τις αποδοχές του. Όταν, τελικά, αποφασίσει να συνταξιοδοτηθεί… οριστικά, θα καταθέσει νέα αίτηση στον ΕΦΚΑ και θα λάβει προσαύξηση σύνταξης (κύριας και επικουρικής) για τα έτη που ασφαλίστηκε ενόσω συνταξιοδοτούνταν…
Σύμμαχος των εργαζόμενων συνταξιούχων είναι τόσο το Συμβούλιο της Επικρατείας, που ορίζει ότι κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει έναν απασχολούμενο να συνταξιοδοτηθεί πριν το 67ο έτος της ηλικίας (σ.σ. αποτελεί ηλικιακό όριο και για τους δικαστικούς) όσο και η… απουσία αξιολόγησης στο δημόσιο τομέα. Κατά συνέπεια η υπαλληλική πυραμίδα μένει αναλλοίωτη…
Στα δίκαια των εργαζόμενων συνταξιούχων (σ.σ. οι οποίοι συνεχίζουν και εργάζονται στην ίδια επιχείρηση-υπηρεσία, όχι όσοι αναγκάστηκαν να επανέλθουν με πολύ χειρότερους όρους στην αγορά εργασίας επειδή η σύνταξη δεν κάλυπτε τις ανάγκες τους), να αναγνωρίσουμε την καθυστέρηση απονομής των συντάξεων (οπότε κάποιος παραμένει εργαζόμενος-συνταξιούχος) και το χαμηλό ύψος αυτών…
Στον δημόσιο τομέα
Η ευχέρεια της συνέχισης της εργασίας με την λήψη του 70% της (κύριας και επικουρικής) σύνταξης ουσιαστικά δόθηκε με τον νόμο 4670/20, ενώ προηγουμένως ήταν απογοητευτικά χαμηλό το ποσοστό σύνταξης που ελάμβανε ο εργαζόμενος συνταξιούχος (40%). Κυρίως δε είναι σημαντική η αλλαγή που έγινε στον δημόσιο τομέα (υπηρεσίες του δημοσίου, αλλά και οργανισμοί και επιχειρήσεις του ευρύτερου δημοσίου τομέα με συμμετοχή άνω του 50% του κρατικού τομέα). Υπό την προϋπόθεση συμπλήρωσης του 61ο έτους και του 62ου από τον Μάρτιο του 2022 και στο εξής.
Η πανδημία
Αντιθέτως, η πανδημία φαίνεται ότι οδήγησε πολλούς εργαζόμενους βίαια στη συνταξιοδότηση, ακόμη και όσους σχεδίαζαν να μείνουν στην εργασία τους για αρκετά χρόνια. Πολλοί ασφαλισμένοι που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες ή απλώς φοβούνται, επιλέγουν την ασφάλεια μιας… χαμηλής (μειωμένης-πρόωρης) συνταξιοδότησης παρά την μετακίνηση με τα μέσα μαζικής μεταφοράς και τον συγχρωτισμό με το κοινό.
Τα κίνητρα…
Η δυνατότητα αυτή είναι άκρως σημαντική:
α) Για όσους είχαν υψηλές αποδοχές έως το 2010-11 και ακολούθως, λόγω μνημονίων, υπήρξαν μειώσεις στις αμοιβές. Σε αυτή την περίπτωση τυχόν συνέχιση της απασχόλησης (σ.σ. στην περίπτωση που έχουν συμπληρωθεί τα προβλεπόμενα όρια ηλικίας για τη λήψη πλήρους σύνταξης από τον ΕΦΚΑ), οδηγεί σε μείωση του συντάξιμου μισθού (μέσος όρος αποδοχών από το 2002 μέχρι την ημέρα κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης) επί του οποίου υπολογίζεται το ποσοστό αναπλήρωσης (π.χ. 50% για 40 έτη ασφάλισης). Με αυτόν τον τρόπο και το εισόδημα διασφαλίζεται, εάν δεν βελτιώνεται κιόλας, ενώ από την άλλη κατοχυρώνεται ένας πιο υψηλός συντάξιμος μισθός παράλληλα με μια πιο ικανοποιητική σύνταξη για την συνέχεια.
β) Για τους ελεύθερους επαγγελματίες που έχουν συμπληρώσει τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης (62 ετών και 40 χρόνια ασφάλισης), αλλά δεν έβγαιναν έως τώρα στη σύνταξη καθώς δεν ήθελαν να αποσυρθούν ή δεν είχαν πού να κληροδοτήσουν την επιχείρηση ή την επαγγελματική δραστηριότητα (σε κάποιο μέλος της οικογένειάς τους).
