Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ, ΣΕ 15 ΒΗΜΑΤΑ:
Η αναπαραγωγή κι η αναδημοσίευση εiναι ελεύθερη. Με την παράκληση, να αναφερθεί το μπλόγκ: stefanosotiriou.wordpress.com
********
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 1821 ΓΙΑ ΑΡΧΑΡΙΟΥΣ, ΣΕ 15 ΒΗΜΑΤΑ:
***
Εθνική Επανάσταση είναι η επανάσταση που γίνεται με σκοπό και τελική κατάληξη να οδηγήσει σε δημιουργία Εθνικού Κράτους.
Για να γίνει μια εθνική επανάσταση υπάρχουν κάποια προαπαιτούμενα.
***
ΠΡΩΤΟΝ. Πρώτον είναι η εθνική αφύπνιση, ή ο εθνικός διαφωτισμός ή αλλιώς
η δημιουργία εθνικής συνείδησης. Η εθνική συνείδηση είναι το
υποκειμενικό κριτήριο που χαρακτηρίζει το έθνος, το οποίο προστέθηκε στα
αντικειμενικά κριτήρια του Ηροδότου (Ομόαιμο, ομότροπο- ομόθρησκο και
ομόγλωσσο), μετά την γαλλική επανάσταση.
**********
ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Για την δημιουργία της εθνικής συνείδησης είναι απαραίτητος ο
εθνικός διαφωτισμός. Κι ο εθνικός διαφωτισμός τότε μπορούσε να γίνει
μόνο μέσω των αναγεννησιακών σχολείων.
********
ΤΡΙΤΟΝ. Στην Ελλάδα, στα χρόνια της σκλαβιάς, δεν υπήρχαν αναγεννησιακά
σχολεία. Τα κρυφά σχολεία δίδασκαν μόνο το αλφάβητο και το ψαλτήρι. Τα
αναγεννησιακά σχολεία, που προηγήθηκαν της επανάστασης, δίδασκαν
μαθηματικά, θετικές επιστήμες καθώς και Ιστορία. Έτσι ο Ελληνικός
διαφωτισμός θα διδάξει πρώτη φορά μετά από αιώνες ΙΣΤΟΡΙΑ και έτσι θα
ξυπνήσουν οι ραγιάδες. Θα αποκτήσουν δηλαδή εθνική συνείδηση.
***********
ΤΕΤΑΡΤΟΝ. Οι πόλεις στις οποίες δημιουργήθηκε ο εθνικός διαφωτισμός,
είναι τα Γιάννενα, η Μοσχόπολη Κορυτσάς (ήταν η μεγαλύτερη πόλη της
Βαλκανικής με 60.000 κατοίκους, Βλάχους. Εκεί ιδρύθηκε το πρώτο ελληνικό
Πανεπιστήμιο, η «Ακαδημία» και το πρώτο ελληνικό τυπογραφείο,
αποκλήθηκε δια τούτο «Νέαι Αθήναι») και η Κωνσταντινούπολη. Όλες οι
άλλες ελληνικές πόλεις είχαν από μικρότερη έως απειροελάχιστη
συνεισφορά στον εθνικό διαφωτισμό απο βοράν προς νότο.
***********
ΠΕΜΠΤΟΝ. Για να ιδρυθούν τα αναγεννησιακά σχολεία απαιτούνταν έξοδα.
Κτήρια, μισθοί δασκάλων αγορές βιβλίων…. Αυτά τα πλήρωσε η πρώτη Αστική
Τάξη των Ελλήνων που δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στην ιστορία τώρα.
************
ΕΚΤΟΝ. Ο πρώτος που ξεκίνησε την υπόθεση της Εθνικής Ανεξαρτησίας του
Ελληνισμού, και είναι ο πατέρας της Επανάστασης και της Δημιουργίας του
ελληνικού κράτους, είναι ο ΕΘΝΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΟΣΜΑΣ ο ΑΙΤΩΛΟΣ.
Όχι μόνο γιατί ίδρυσε εκατοντάδες Δημοτικά και Γυμνάσια, πρώτη φορά
μετά από 400 χρόνια, όχι γιατί διέσωσε την γλώσσα, αλλά γιατί
δημιούργησε και την πρώτη Ελληνική Αστική Τάξη. Ως εξής: Η Διδαχή του
Κοσμά «ΟΧΙ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΙΣ ΚΥΡΙΑΚΕΣ», είχε θρησκευτικό χαρακτήρα. Είχε όμως
και μια οικονομική, παράπλευρη συνέπεια.
Τα εμπόρια την τουρκοκρατία ήταν ανοιχτά, υπό μορφή παζαριών.
Γίνονταν κάθε Κυριακή, (αργία των Χριστιανών) και τα έλεγχαν
αποκλειστικά οι Εβραίοι. Ο Κοσμάς απαγόρευσε στους Χριστιανούς να
ψωνίζουν τις Κυριακές. Μετέφερε τα παζάρια το Σάββατο (που ήταν αργία
των Εβραίων), οι Έλληνες και οι Οθωμανοί έπαψαν πλέον να ψωνίζουν τις
Κυριακές κι έτσι τα παζάρια πέρασαν οριστικά στα χέρια των Ελλήνων. Έτσι
δημιουργηθήκαν οι πρώτοι Έλληνες αστοί, στην Ήπειρο και στην Μακεδονία
και κατόπιν στην Ευρώπη, με πρώτους τους Βλάχους και κατόπιν τους
νησιώτες (Χιώτες και Επτανησίους κυρίως, στην Θάλασσα, μετά τη συνθήκη
Καουτσούκ Καιναρτζή) οι οποίοι στην συνέχεια θα χρηματοδοτήσουν τα
αναγεννησιακά σχολεία (γι αυτό και όλα τα σχολεία του εθνικού
διαφωτισμού βρίσκονται στην Ήπειρο και στην Μακεδονία και λίγα και
μετεγενέστερα στην Μ. Ασία και στα νησιά), τα οποία θα δημιουργήσουν
την εθνική συνείδηση, που θα οδηγήσει στην εθνική επανάσταση, την οποία
θα την χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι αστοί, η οποία επανάσταση θα οδηγήσει
στην ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, το οποίο πάλι θα χρηματοδοτήσουν
οι ίδιοι αστοί – γνωστοί ως Εθνικοί Ευεργέτες. «ΚΟΣΜΑ ΑΙΤΩΛΟΥ ΑΡΞΑΣΘΑΙ»
λοιπόν !!! (
Είναι η σημαντικότερη προσωπικότητα του νέου Ελληνισμού και της
Επανάστασης. Δες: «ΠΑΤΡΟΚΟΣΜΑΣ: ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ», εκδόσεις Ψηφίδα-
Αρμός, Αθήνα 2007).
**********
ΕΒΔΟΜΟ. Για να γίνει η επανάσταση χρειάζονταν κι οργάνωση. Και μάλιστα
μυστική. Επειδή όλα τα κράτη τότε ήταν πολυεθνικές αυτοκρατορίες και δεν
ήθελαν το γκρέμισμα τους από τις εθνικές επαναστάσεις. ΄Αρα την
επανάσταση δεν την ξεκίνησε κάποιος ή κάποιοι Οπλαρχηγοί. Την
επανάσταση και την οργάνωσή της την ανέλαβε και την κύρηξε η Φιλική
Εταιρεία. Σκουφάς, Τσακάλωφ και Ξάνθος.
***********
ΟΓΔΟΟ. Η επανάσταση ξεκίνησε στο ΙΑΣΙΟ της Βλαχίας. Στις 26 Φεβρουαρίου 1821, στον Ι. Ναό των Τριών Ιεραρχών, ο Μητροπολίτης Βενιαμίν ευλόγησε την σημαία (λάβαρο) της επανάστασης και ο αρχηγός της, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης διάβασε την επίσημη Διακήρυξη της επαναστάσεως, το: «ΜΑΧΟΥ ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ».
Η επανάσταση είχε δυο στρατηγικές επιλογές. Είτε θα ξεκινήσει από την
νότια Ελλάδα, που ως απομακρυσμένος τόπος θα ήταν έδαφος πρόσφορο για
νίκες μέχρι να φτάσουν εκεί τα τουρκικά στρατεύματα, είτε από τις
παραδουνάβιες Ηγεμονίες, που τις κυβερνούσαν Έλληνες ηγεμόνες και είχαν
πίσω πλάτη την Ρωσία. Επελέγη τελικά να ξεκινήσει από τις Ηγεμονίες με
σκοπό να συμπαραταχθούν και οι άλλοι ορθόδοξοι, Σέρβοι, Βούλγαροι,
Ρουμάνοι, και να κατεβούν μετά προς τον νότο μαζί…
********
ΕΝΑΤΟ. Οι πρώτοι Μάρτυρες – ΄Ηρωες του αγώνα ήταν ο ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ. Ο ανθός
τη ελληνικής νεολαίας που τότε σπούδαζε στην Ευρώπη, που αποδεκατίστηκε
στο Δραγατσάνι. Οι δύο Αρχιστράτηγοι της επανάστασης ήταν οι Βλάχοι
Μακεδόνες, Γιωργάκης Ολύμπιος και Ιωάννης Φαρμάκης, που βρήκαν μαρτυρικό θάνατο, μαζί κι ο ύπατος αρχηγός της Αλ. Υψηλάντης.
Χιλιάδες
Μαρτυρες στα αντίποινα των Τούρκων. Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ ( εκ
Δημητσάνας Αρκαδίας, συγχωριανός του π.Π.Γερμανού) και Κυπριανός
Κύπρου, ΄Αγιοι Εθνομάρτυρες!
*********
ΔΕΚΑΤΟ. Στον Μοριά και στην Αγία Λαύρα τι έγινε; Την 25η Μαρτίου τίποτε δεν έγινε. Διότι όπως γράφει και ο ίδιος ο π. Πατρών Γερμανός
στα απομνημονεύματα του, εκείνη την μέρα βρίσκονταν στην Πάτρα. Η
Φιλική Εταιρεία έστειλε στον Μοριά, τον πλέον φλογερό της επαναστάτη,
τον Παπαφλέσσα, αλλά στην μυστική
σύσκεψη της Βοστίτσας στις 17 Φεβρουαρίου 1821, σχεδόν εκδιώχτηκε. Διότι
οι προεστοί του Μοριά ήταν ταλαντευόμενοι, αναποφάσιστοι και
φοβισμένοι. Όχι μόνο από τους Τούρκους αλλά και από τους «άξεστους»
επαναστάτες, τύπου Παπαφλέσσα, που θα αντικαθιστούσαν τους Τούρκους:
«Ωραία, θα διώξουμε τους Τούρκους και μετά ποιοι αναλάβουν την διοίκηση;
Αυτοί δεν ξέρουν να πιάνουν ούτε το πιρούνι;»!
Η 25η Μαρτίου είναι συμβατική ημερομηνία, που όρισε ο βασιλιάς Οθωνας,
για να συμβιβάσει απαιτήσεις τοπαρχών και πολιτικάντηδων, που πίεζαν:
Οπως η Μάνη που ισχυρίζονταν πως κήρυξε πρώτη την «επανάσταση», η
Καλαμάτα πως απελευθερώθηκε πρώτη, όμως η επανάσταση κηρύχτηκε νωρίτερα
στα Σάλωνα (Άμφισσα) από τον εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Ησαία, αλλά όχι η
επανάσταση κηρύχτηκε πρώτα στον Ζυγό Μεσολογγίου… Η κοιτίδα είναι
τεράστια πολιτική παρακαταθήκη για τους τοπικούς πολιτικάντηδες που
διαιώνισαν τις δυναστείες τους. Όπως οι Λόντος, Ζαΐμης και Φωτήλας,
που επιβίωσαν (οι δυο δεύτεροι) από το 1821 έως και σήμερα στην
πολιτική, εξαργυρώνοντας στην Αγία Λαύρα (επινόησαν ακόμα και λάβαρο το
1850)!
***********
ΕΝΔΕΚΑΤΟ. Η επανάσταση στον Μοριά και στην Ρούμελη, δεν ήταν κάποια
αυτόνομη επανάσταση, αλλά τμήμα, ή αλλιώς η δεύτερη πράξη της μίας,
μοναδικής και ενιαίας Επανάστασης που κηρύχτηκε στο Ιάσιο και εορτάζεται
επίσημα και από την Ρουμανική κυβέρνηση και τις ελληνικές αρχές της
Ρουμανίας. Όπως τμήμα της ήταν η επανάσταση της Ηπείρου υπό τον Καραϊσκάκη και τον Γώγο Μπακόλα, ή η επανάσταση στην Μακεδονία υπό τον Εμμανουήλ Παππά….
***********
ΔΩΔΕΚΑΤΟ. Τα μίση μεταξύ των οπλαρχηγών δεν σίγασαν πολύ καιρό και οι
επιτυχίες της επανάστασης εξανεμιστήκαν πολύ γρήγορα. Δυο εμφύλιοι για
την μοιρασιά των δανείων από την Αγγλία. Δεκάδες μικρότεροι εμφύλιοι.
Αγωνιστές που πίστευαν ότι είναι απλά οι χριστιανοί διάδοχοι των
Οθωμανών που έδιωξαν και από την άλλη πολιτικοί, Φαναριώτες, σε
σύγκρουση μαζί τους, επειδή ήθελαν κεντρικό κράτος κι όχι αυτόνομα
φέουδα των αγωνιστών (όπως έγινε στην εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου και
αλλού). Οι Αγωνιστές κέρδιζαν τις εντυπώσεις στον τοπικό λαό, από στην
άποψη που έλεγε : «πολεμήσαμε εμείς για να έρθουν οι ξωμερίτες να πάρουν
την εξουσία;».
Όμως δεν πολέμησαν μόνο αυτοί. Πολέμησε ο Ελληνισμός απ΄ όλα τα μήκη και
τα πλάτη της υφηλίου. Και χιλιάδες φιλέλληνες. Αρχιστράτηγος στον Μοριά
ήταν ο Θεόδ. Κολοκοτρώνης και στην Στερεά ο Γεωρ. Καραϊσκάκης.
Δημιουργηθήκαν μίση με τους Ετερόχθονες, που δεν τους ήθελαν οι ντόπιοι
στο μικρό κρατίδιο εκείνο: Οι Θεσσαλοί να φύγουν, να πάνε στην πατρίδα
τους την Θεσσαλία, οι Μακεδόνες στην Μακεδονία, οι Ηπειρώτες στην
πατρίδα τους την Ήπειρο, οι Φαναριώτες στην πατρίδα τους την Πόλη…. (
Διαμάχη περί «Ετεροχθόνων», επικές μάχες στην Βουλή το 1848).
Τοπικιστική ιδεολογία με σκοπό να είναι όσο λιγότεροι αυτοί που θα
λεηλατήσουν μεγαλύτερο μερίδιο στην μοιρασιά των λαφύρων, χρημάτων των
δανείων, περιουσιών Τούρκων που έφευγαν….
*************
ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ. Η επανάσταση έσβησε, την έσβησε ο Ιμπραήμ πασάς, λόγω των αναφερθέντων εμφυλίων σπαραγμών των Ελλήνων. Ο φλογερός άγγελος της επανάστασης, Παπαφλέσσας
θυσιάστηκε στο Μανιάκι κι ο από μηχανής θεός, η Αγγλία, η Γαλλία και η
Ρωσία, καταστρέφουν στο Ναβαρίνο τον τουρκο-αιγυπτιακό στόλο. Ταυτόχρονα
έρχεται και η νίκη των Ρώσων στον ρωσοτουρκικό πόλεμο και η Συνθήκη
Ανδριανούπολης το 1829. Η ρωσική προέλαση σταμάτησε 60 χλμ. πρίν την
Κωνσταντινούπολη και έθεσε ως όρο για να μην μπει στην Πόλη ρωσικός
στρατός: 1)Την δημιουργία ελληνικού κράτους, 2) Αυτονομίας του σερβικού
κράτους, 3)Αρμενία και Γεωργία να ενταχτούν στην Ρωσία…
Έτσι δημιουργήθηκε το πρώτο ελλαδικό κρατίδιο, με άξιο ηγέτη τον Καποδιστρία,
που όμως δεν μπόρεσε να δαμάσει τους φεουδάρχες/τοπάρχες, της Ρούμελης
και του Μοριά, που θεωρούσαν ότι: «πρέπει το κράτος να τους πληρώνει
μονίμως για τις δούλεψές τους» (Μακρυγιάννης) .
***************
ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ. Για την επιστήμη, όλες τις εθνικές επαναστάσεις τις
οργάνωσε/έκανε η εθνική αστική τάξη. Στην Ελλάδα δεν υπήρχε εθνική
αστική τάξη. Οι προβατοτρόφοι του Μοριά και της Ρούμελης (όπου είπαμε
πως δεν λειτουργούσε ούτε ένα αναγεννησιακό σχολείο), δεν ήταν αστική
τάξη. Η αστική τάξη του Ελληνισμού (έμποροι, βιομήχανοι, τραπεζίτες,
επιστήμονες) βρίσκονταν λίγοι στην βόρεια Ελλάδα και στα Βαλκάνια, αλλά
κυρίως σε όλη την Ευρώπη πλην Γαλλίας, Αγγλίας.
****************
ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ. Όταν η ελληνική αστική τάξη λοιπόν, αυτή που έκανε τον
διαφωτισμό> την επανάσταση> το νεοελληνικό κράτος, με το πουγκί
και το αίμα της, αποκλείστηκε από την νεοδημιουργηθείσα ελίτ των Αθηνών
ν΄ ασχοληθεί με τα κοινά του κράτους, το κράτος αυτό μετεβλήθη σε χώρο
αχόρταγων και φιλάργυρων τυχοδιωκτών, που εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα και
έκτοτε – μέχρι και σήμερα – ροκανίζουν τα σωθικά του.
***********
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Την πρώτη εθνική επανάσταση στον κόσμο την έκαναν οι Σέρβοι το 1804 με τον Καραγεώργη Πέτροβιτς. Ήταν αποτυχημένη (γκουγλαρετε το Κωνσταντίν Κωνσταντίνοβιτς Ροδοφοινίκιν, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας). Η Δεύτερη υπό τον Μίλος Ομπρένοβιτς το 1815, κατέληξε στην δημιουργία ημιαυτόνομου σερβικού κρατιδίου. Η δεύτερη εθνική επανάσταση παγκοσμίως ήταν η ελληνική το 1821. Το 1848 γίνονται μεγάλες επαναστάσεις στην Ευρώπη, που έχουν όμως καθαρά κοινωνικό χαρακτήρα. Τα επόμενα εθνικά κράτη δημιουργούνται στην εποχή του Ρομαντισμού, δηλαδή μετά το 1869-70, που δημιουργούνται τα δυο μεγάλα εθνικά κράτη της Ευρώπης. Η Ιταλία και η Γερμανία. Η διαδικασία αυτή θα διαρκέσει μέχρι τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, όταν δημιουργούνται όλα τα άλλα ευρωπαϊκά έθνη –κράτη και τα σύνορα τους. Ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος θα επιφέρει κάποιες διορθώσεις και ο κομμουνισμός θα δημιουργήσει τα αποκαλούμενα στην επιστήμη, «σοσιαλιστικά έθνη».
Στέφανος Σωτηρίου, ιστορικός, stefanosotiriou.wordpress.com
