ACTION M ..: Τα ΚΡΗΤΙΚΑ ΙΕΡΟΓΛΥΦΙΚΑ

Κρητικά ιερογλυφικά είναι ιερογλυφική γραφή που βρέθηκε σε αντικείμενα της χάλκινης εποχής στην Κρήτη. Τα σύμβολα αυτά συλλέχθηκαν από τον Άρθουρ Έβανς [1909] , Μέϊχερ [1982],Ολιβιέ / Γκοντάρτ [1996 ]. Τα σύμβολα που έχουν γίνει σωστά ανέρχονται σε 314 , που κυρίως ανακαλύφθηκαν στα Μάλλια ,την Κνωσσό και του Πέτρα Λασιθίου. Τα ευρήματα περιλαμβάνουν πήλινες επιγραφές ,σφραγίδες ,λίθινη επιγραφή των Μαλλιών, το δίσκο της Φαιστού ,τον Πέλεκυ του Αρκαλοχωρίου.
   Πολλά σύμβολα ομοιάζουν στην Γραμμική Α' ,έτσι που οι ειδικοί μπαίνουν στο πειρασμό να δίνουν την αντίστοιχη φωνητική αξία της Γραμμικής Β'.

Πήλινη επιγραφή ..

Πράσινη σφραγίδα, ίασπη με κρητικά ιερογλυφικά.

Χρονολογείται το 1800 π.Χ.

Σφραγίδα από σαρδόνυχα, βρέθηκε σε Σανατόριο ,

βόρεια της Κνωσσού , Νο ΗΜ1656 και

φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου Κρήτης.

Β' όψη του δίσκου της Φαιστού.

Προσθήκη λεζάντας

Α' όψη του δίσκου της Φαιστού
Είναι ένα αρχαιολογικό εύρημα από τη Μινωϊκή πόλη της
Φαιστού στη νότια Κρήτη και χρονολογείται πιθανώς στο 17ο αι. π. Χ.
Αποτελεί ένα από τα γνωστότερα μυστήρια της αρχαιολογίας ,αφού ο σκοπός της κατασκευής του και το νόημα των όσων αναγράφονται σε αυτόν παραμένουν άγνωστα.
Ο δίσκος ανακαλύφθηκε στις 3 Ιουλίου 1908 από τον Ιταλό αρχαιολόγο Λουίτζι Περνιέ [Luigi Pernier] και φυλάσσεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου.
ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ
Ο δίσκος της Φαιστού ανακαλύφθηκε σε υπόγειο δωμάτιο XL-101 του Μινωϊκού παλατιού της Φαιστού ,κοντά στην Αγία Τριάδα ,στη νότια Κρήτη. Ο Ιταλός αρχαιολόγος Λουίτζι Περνιέ ανάκτησε αυτό τον εντυπωσιακά άθικτο δίσκο, περίπου 15 εκ. στη διάμετρο και ομοιόμορφα μόλις πάνω από 1 εκ. στο πάχος ,στις 3 Ιουλίου 1908.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Είναι φτιαγμένος από πηλό ,ο οποίος ήταν από τα βασικότερα υλίκα του Μινωϊκού κόσμου. Στις δύο όψεις του βρίσκονται 45 διαφορετικά σύμβολα , πολλά από αυτά αναπαριστούν εύκολα αναγνωρίσιμα αντικείμενα , όπως ανθρώπινες μορφές ,ψάρια, πουλιά κ.α.
Συνολικά υπάρχουν 241 σύμβολα , 122 στην 1η όψη και 119 στη 2η όψη, τοποθετημένα σπειροειδώς.
Τα σύμβολα είναι χωρισμένα σε ομάδες με τη χρήση μικρών γραμμών που κατευθύνονται προς το κέντρο του δίσκου.
ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για αποκρυπτογράφηση, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένη ερμηνεία ,άλλοι λένε ότι πρόκειται για προσευχή ,άλλοι για διήγηση μιας ιστορίας ,γεωμετρικό θεώρημα, ημερολόγιο κ.α.

ΓΡΑΜΜΙΚΗ Α'
Η Γραμμική Α' είναι μια μινωϊκή γραφή που
ανακαλύφθηκε στη Κρήτη από τον Άρθουρ Έβανς το
1900. Η γραφή αυτή θεωρείται πρόγονος της Γραμμικης Β' , η οποία είναι μυκηναϊκή.
Είναι αποτυπωμένη κυρίως σε πηλίνες πινακίδες , οι οποίες έχουν βρεθεί στην Κνωσσό , στη Φαιστό , στην Αγία Τριάδα, στα Μάλια, στα Χανιά, στις Αχαρνές αλλά και εκτός Κρήτης στη Μήλο ,στην Κέα ,στα Κύθηρα , στη Θήρα ,στη Μίλητο και στη Τροία.
Χρονολογείται πριν την έλευση των Μυκηναίων στη
Κρήτη, από το 1800 ως το 1450 π.Χ. περίπου.
Η μορφή της είναι από συλλαβογράμματα [δηλαδή χαρακτήρες με συγκεκριμένη συλλαβική φωνητική αξία] , ιδεογράμματα [ ή λογογραμμάτα ,χαρακτήρες που αντιπροσωπεύουν αντικείμενα].

ΓΡΑΜΜΙΚΗ Β'
Η Γραμμική Β' είναι η πρώτη γραφή της ελληνικής γλώσσας, μεταγενέστερη μορφή της Γραμμικής Α' , χρησιμοποιήθηκε στη Μυκηναϊκή Περίοδο ,από το 17ο ως το 13ο αι. π. Χ. , κυρίως για τη τήρηση αρχείων στα ανάκτορα.
Ανακαλύφθηκε στις αρχές του εικοστού αιώνα στην Κνωσσό από τον Άρθουρ Έβανς ,που την ονόμασε έτσι επειδή χρησιμοποιούσε γραμμικούς χαρακτήρες χαραγμένους σε πήλινες πινακίδες , οι οποίες βρέθηκαν αργότερα στο μυκηναϊκό ανάκτορο της Πύλου στη Μεσσηνία και σε άλλες θέσεις της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Έχουν βρεθεί συνολικά 5000 κείμενα γραμμένα στη Γραμμική Β' [κυρίως πινακίδες και δευτερευόντως αγγεία].
Αμφισβητούμενη είναι η χρονολόγηση των κειμένων αλλά το αρχαιότερο χρονολογείται γύρω στα 1450 π.Χ. και είναι γραμμένο σε πήλινη πινακίδα και ανακαλύφθηκε το καλοκαίρι του 2010 στην Ικλαινα Μεσσηνίας από τον καθηγητή Μιχάλη Κοσμόπουλο.
ΑΠΟΚΡΥΠΤΟΓΡΑΦΗΣΗ
Η Γραμμική Β' δεν ταυτίστηκε με καμία γλώσσα, θεωρούμενη από τον Έβανς ότι αναπαριστούσε μια ξεχωριστή γλώσσα που ονόμαζε "Μινωϊκή" ,ενώ ήταν σχεδόν απόλυτα πεπεισμένος ότι ήταν αδύνατον να ήταν ελληνική.
Αποκρυπτογραφήθηκε το 1952 από το νεαρό αρχιτέκτονα Μάικλ Βέντρις , ο οποίος ζήτησε βοήθεια από τον κλασσικό φωνολόγο Τζον Τσάντουϊκ και μαζί δημοσίευσαν ένα ιστορικό άρθρο στο Journal of Hellenic Studies.
Εκεί ερμήνευαν με σιγουριά 65 από τα 88 τότε γνωστά σύμβολά της, διατύπωναν τους βασικούς κανόνες ορθογραφίας της και έφερναν στο φώς μια αρχαϊκή ελληνική διάλεκτο πέντε αιώνες παλαιότερη από τα Ελληνικά του Ομήρου.
ΓΛΩΣΣΑ
Οι πινακίδες της Γραμμικής Β' μας δίνουν πληροφορίες για τη γλώσσα της εποχής . Είναι τα πρώτα γραπτά μνημεία ελληνικής γλώσσας . Έτσι, βλέπουμε αρχαϊσμούς όπως :

Διατήρηση των χειλοϋπερωϊκών φθόγγων οι οποίοι αποδίδονται με q : qa-si-re -u= βασιλεύς , qo-u= βούς, qe= τε
Διατήρηση του δίγαμμα [F] : wa-na-ka= Fάναξ
Διατήρηση της οργανικής πτώσης -pi [-φι] : te-u-ke-pi=τεύχεσφι
Διατήρηση γενικής ενικού σε -οιο : te-o-jo = θεοιο
Διατήρηση της τοπικής πτώσης [-ει] ως δοτική: po-de= ποδεί

Από την άλλη βλέπουμε νεοτερισμούς , οι οποίοι δεν έχουν λάβει χώρα σε μεταγενέστερες διαλέκτους από τις οποίες έχουμε δείγματα γραφής ,όπως η συριστικοποίηση του - τ -: e-ko-si= *έχοντι >έχονσι>έχουσι.

Η εξέλιξη αυτή δεν υπάρχει σε μεταγενέστερα κείμενα άλλων διαλέκτων όπως της δωρικής , πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι την εποχή της Γραμμικής Β' υπήρχε τουλάχιστον και άλλη μία ελληνική διάλεκτος πλην της μυκηναϊκής .

ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΡΑΦΗΣ

Αναγράφει μόνο φωνηεντικές συλλαβές ή αποτελούμενες από σύμφωνο + φωνήεν . Οι κανόνες είναι οι εξής:

Η έκταση των φωνηέντων δεν διακρίνονται . Αν υπάρχει γραπτή διάκριση μεταξύ ω και ο[π.χ. στη λέξη ko-no-so = Κνωσσός] ή ε και η.
Δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ λ και ρ
Η γραφή δεν αποδίδει τη διάκριση μεταξύ ηχηρών ,άηχων και δασυνομένων κλειστών συμφώνων [ τα κα/χα/γα γράφονται ως ka και τα πα/φα/βα ως pa] . Μόνο για το ηχηρό οδοντικό δ υπάρχει ειδικό συλλαβόγραμμα. Έτσι, το δα γράφεται da ενώ τα τα/θα -> ta.
Οι οπίσθιες δίφθογγοι αυ ,ευ [που λήγουν σε -υ] αποδίδονται με ένα συλλαβόγραμμα και το u. Μόνο για την αρχική δίφθογγο Au- υπάρχει ιδιαίτερο συλλαβόγραμμα.
Στις πρόσθιες διφθόγγους [που λήγουν σε -ι] το i εκπίπτει στη γραφή. Έτσι, η συλλαβή φαι γράφεται pa .Ειδικά ,όμως, το τοπωνύμιο Φαιστός έχει βρεθεί να αποδίδεται [παρά το κανόνα] και ως pa-i-to. Στην αρχή της λέξης το αι μπορεί να γράφεται είτε a είτε με ειδικό συλλαβόγραμμα.
Αν μετά τα φωνήεντα υ και ι ακολουθεί άλλο φωνήεν ,τότε τίθεται ανάμεσά τους ημίφωνο [F] w ή j . Το ίδιο ισχύει και για διφθόγγους που λήγουν σε u και i , παρ'όλο που το i στη δεύτερη περίπτωση δεν γράφεται [ π.χ. ra-jo: λαός , ku-wa: *κόρFa > κόρη,κούρη]
Διπλά όμοια σύμφωνα γράφονται ως απλά [το σσο γράφεται so]
Συμφωνικά συμπλέγματα ,των οποίων το πρώτο μέρος είναι κλειστό σύμφωνο, αναλύοντας σε δύο συλλαβές με το ίδιο φωνήεν ως συνοδίτη φθόγγο [το κνω/κνο γράφεται ko-no]
Συμπλέγματα από διαρκές + κλειστό σύμφωνο βραχύνονται ως προς τη γραφή σε μία συλλαβή, απαλείφοντας το διαρκές [το στο γράφεται to]
Στα συμπλέγματα από δύο διαρκή σύμφωνα γράφονται κατά κανόνα και τα δύο σύμφωνα [το μνι γράφεται mi-ni]. Υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις ,όπου το πρώτο σύμφωνο δεν γράφεται . Η εξαίρεση έχει συστηματικό χαρακτήρα όταν το δεύτερο σύμφωνο είναι το σ , αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις εξαιρέσεων για τις οποίες δεν μπόρει να διατυπωθεί κανόνας .
Τα σύμφωνα στο τέλος της λέξης παραλείπονται. Στις σπάνιες περιπτώσεις που μια λέξη λήγει σε -qs, -ps ή -ks , το κλειστό σύμφωνο αντικαθίσταται στη γραφή από το φωνήεν της προτελευταίας συλλαβής : η κατάληξη -qs γράφεται με το φωνήεν της προηγούμενης συλλαβής ως qo.