Οι καρυάτιδες κατάγονται από τη Λακωνία
Οι Καρυές ήταν αρχαία Αρκαδική πόλη χτισμένη στα όρια της
αρχαίας Αρκαδίας με την Λακωνία. Για μεγάλες περιόδους ανήκε στην
επικράτεια της Σπάρτης. Κατά τη διάρκεια των Θηβαϊκών πολέμων το 369-368
π.Χ. η πόλη συμμάχησε με την Θήβα με αποτέλεσμα να καταστραφεί
ολοκληρωτικά από την Σπάρτη.
Στην πόλη γιορτάζονταν τα Καρυάτεια προς τιμή της θεάς Άρτεμης,
κατά τη διάρκεια των οποίων νεαρές κοπέλες χόρευαν γύρω από το άγαλμα
της θεάς. Οι γιορτές συνεχίστηκαν και μετά την καταστροφή της πόλης από
τη Σπάρτη. Ο Παυσανίας, που πέρασε από την πόλη τον 2ο αιώνα μ.Χ.,
αναφέρει πως η περιοχή ήταν αφιερωμένη στην Άρτεμη και στις Νύμφες και
έστεκε εκεί άγαλμα της Καρυάτιδας Αρτέμιδος, ενώ κάθε χρόνο οι παρθένες
των Λακεδαιμονίων έστηναν χορό. [2] Με τις νεαρές κοπέλες της περιοχής
που συμμετείχαν στα Καρυάτεια, σχετίστηκαν μεταγενέστερα τα γυναικεία
αγάλματα των αρχαιοελληνικών ναών που αντικαθιστούσαν κίονες, τα οποία
αναφέρονταν πλέον ως Καρυάτιδες. Γνωστότερες Καρυάτιδες είναι οι
Καρυάτιδες της Ακρόπολης της Αθήνας που σώζονται σήμερα.
Η ιστορία των Καρυάτιδων
Η τοποθεσία κατοικείται και είναι γνωστή από την αρχαιότητα, με
αναφορές τόσο στους κατοίκους της όσο και στο ιερό της Καρυάτιδας
Αρτέμιδος. Το χωριό συνδέεται επίσης με τις Καρυάτιδες, δηλαδή τα νεαρά
κορίτσια των Καρυών, οι οποίες απεικονίζονται στο πασίγνωστο μνημείο που
βρίσκεται στο Ερέχθειο της Ακρόπολης, καθώς και σε ομοίωμα που υπάρχει
σε ύψωμα του οικισμού. Στη βυζαντινή περίοδο ονομάστηκε Αράχωβα, που
σημαίνει επίσης καρυδότοπος, και κράτησε αυτή την ονομασία μέχρι τον 20ό
αιώνα. Οι κάτοικοί της διακρίνονταν πάντα για το ανεξάρτητο πνεύμα τους
και θυσιάστηκαν για τους αγώνες του Ελληνικού κράτους, δίνοντας στο
χωριό ένα σημαντικό ρόλο στην περιοχή και στη νεότερη ιστορία. Πήραν
μέρος στην Επανάσταση του 1821, πυρπολήθηκαν από τον Ιμπραήμ και
πολέμησαν κατά των Γερμανών στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι οποίοι
κατέστρεψαν το χωριό το 1944, στο λεγόμενο «Κάψιμο της Αράχωβας».