Διανύουμε αισίως το σωτήριο έτος 2022. Έχουν περάσει 31 χρόνια από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, από το τέλος δηλαδή της ΕΣΣΔ (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών) και των άλλων Λαϊκών Δημοκρατιών. Επρόκειτο για το τέλος ενός πολέμου και, προφανώς, όπως συνήθως συμβαίνει στους πολέμους, υπήρξαν νικητές και νικημένοι.
Πραγματικά η ΕΣΣΔ ηττήθηκε και όπως συμβαίνει σε κάθε ήττα, εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες συνετέλεσαν σε αυτήν. Το εκεί καθεστώς δεν το δημιούργησε κάποια θεϊκή παρέμβαση και ποτέ, στην ιστορία του, δεν ισχυρίστηκε ότι είναι το τέλειο. Αντίθετα συνεχώς πολεμούσε με τον εαυτό του, προσπαθώντας να βρει τους δρόμους για τον μεγάλο πολιτικό και κοινωνικό του στόχο: την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος και το τέλος της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.
Οι εσωτερικοί αγώνες υπήρξαν το ίδιο σκληροί με τους εξωτερικούς – σε τελευταία ανάλυση αυτοί οδήγησαν στο τέλος του καθεστώτος, όχι οι εξωτερικές εισβολές. Στην ιστορική του πορεία ποτέ το σοβιετικό καθεστώς δεν ισχυρίστηκε ότι ο στόχος του ολοκληρώθηκε, ότι η “ιστορία τελείωσε”. Αυτό, με ισχυρή δόση αλαζονείας και έπαρσης, το ισχυρίστηκαν οι εχθροί του, εκείνος ο απίθανος Φράνσις Φουκουγιάμα και ο λόγος του έγινε λάβαρο νίκης για τον θριαμβευτή καπιταλισμό. Δεν χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς, τριάντα χρόνια μετά, για το ότι οι απολογητές του καπιταλισμού έκαναν λάθος.
